اغلب صاحبین کسب و کار بر این عقیده‌اند که نوشتن طرح کسب و کار (یا Business Plan) فقط مختص شرکت‌های بزرگ و استارتاپ‌های بسیار موفق است و باید اقرار کرد که کارهای هیجان‌انگیز زیادی به جز نوشتن طرح کسب و کار وجود دارد که می‌توان انجام داد مثل عکاسی از محصولات، نوشتن پست وبلاگ و مدیریت اکانت‌ها در شبکه‌های اجتماعی.
اما حقیقت این است که تمام این کارهای هیجان‌انگیز فقط وقتی معنا می‌دهد که کسب و کار خود را بر یک پایه‌ی مستحکم بنا کنید. به همین دلیل است که یک طرح کسب و کار کوچک می‌تواند کمک بزرگی باشد.
چرا به طرح کسب و کار نیاز دارید؟
حتی اگر مجبور نباشید سرمایه‌گذار جذب کنید یا طرح کسب و کار را به کسی ارائه دهید، دلایل زیادی برای نوشتن وجود دارد.
برای مثال فرض کنید که تازه کار را شروع کرده‌اید. یک فروشگاه اینترنتی راه انداخته‌اید و ممکن است چند سفارش هم در فروشگاه شما ثبت شده باشد. نوشتن طرح کسب و کار در این مرحله کمک می‌کند چشم‌انداز کسب و کار را ببینید و برای توسعه در آینده آماده شوید.
یا شاید از راه‌اندازی کسب و کار شما پنج سالی می‌گذرد و احساس می‌کنید دیگر نمی‌توانید کسب و کار را بیش از این توسعه دهید. نوشتن طرح کسب و کار در این مرحله کمک می‌کند از چرخه‌ی روزمرگی مدیریت کسب و کار بیرون بیایید و راه‌های جدیدی برای بازاریابی یا تولید محصول جدید بیابید که درآمد شما را بالا می‌برند.
از سوی دیگر شاید کسب و کار شما در حال از دست دادن محبوبیت است. طرح کسب و کار در این مرحله می‌تواند کمک کند یا منش کسب و کار خود را تغییر دهید و یا جلوی ضرر بیشتر را بگیرید.
مهم این است که اگر طرح کسب و کار ندارید، وقت بگذارید و یکی بنویسید. مهم نیست که کسب و کارتان در چه مرحله‌ای است.
اجزای یک طرح کسب‌وکار خوب
به خاطر بسپارید که اگر بیزینس پلن را فقط برای خودتان می‌خواهید (و لازم نیست به سرمایه‌گذار یا هیئت مدیره نشان دهید) نوشتن آن را به یک پروژه‌ی بزرگ و پیچیده تبدیل نکنید. نگذارید نوشتن طرح شما را از به‌روز کردن محصولات و افزودن امکانات در راستای فروش بازدارد. نوشتن طرح باید ایده‌های جدید به ذهن شما بیاورد و چیزهایی را روشن کند که پیش از این نمی‌دانستید.
در نهایت اگر در آینده خواستید طرح جامعی برای کسی بنویسید می‌توانید از این نسخه به عنوان نقطه‌ی شروع استفاده کنید.
ساختار کلی طرح کسب و کار شامل موارد زیر است. با توجه به تعریف هر کدام می‌توانید بفهمید چرا برای کسب و کار شما مفید هستند.
چکیده مدیریتی (Executive Summary)
گرچه این چکیده را آخر از همه باید بنویسید، بخش اول طرح کسب و کار شماست. این بخش چکیده‌ی موضوعات مهم در بقیه‌ی طرح است.
توضیحات شرکت
مروری اجمالی و کلی است از شرکت، محصولات یا خدمات، نوع مشتریان و مزیت‌های رقابتی. این بخش را طوری بنویسید انگار می‌خواهید توجه یک سرمایه‌گذار را در آسانسور نسبت به کسب و کار خود برانگیزید.
تحلیل بازار – تحقیق شماست از صنعت کسب و کار و بازار هدف. اگر از مشتریان خود تعریف مشخصی ندارید نوشتن این بخش کمک می‌کند این کار را بکنید.
طرح عملیاتی
این بخش عملیات روزانه‌ی کسب و کار شما را مشخص می‌کند. از محل شرکت تا ساعات کاری تا انبارداری و حسابداری. با نوشتن این بخش می‌توانید بفهمید که فرایندهای حیاتی در کسب و کارتان به خوبی و با کارایی بالا کار می‌کنند یا خیر.
سازمان و مدیریت
این بخش افراد اصلی در کسب و کار را مشخص می‌کند. صاحب کسب و کار کیست، مدیر کیست و غیره. این بخش کمک می‌کند افراد اصلی درگیر در کسب و کار را بشناسید و همگان بدانند که هر کس مشغول به انجام چه کاری است.
محصولات و خدمات
در این بخش محصولات و خدمات کسب و کار را مشخص می‌کنید. باید این کار را از دید مشتری انجام دهید. با انجام این کار می‌توانید محصولات و خدمات خود را بهتر معرفی کنید و بیشتر بفروشید.
بازاریابی و فروش
در این قسمت مشخص می‌کنید که چطور می‌خواهید به بازار هدف خود دست پیدا کنید.، مشتریان بالقوه را بشناسید و محصولات و خدمات خود را بفروشید. ممکن است در طول نوشتن این بخش ایده‌های خوبی از روش‌های بازاریابی و استراتژی فروش به ذهن‌تان برسد.
چشم‌انداز مالی
در این قسمت باید چشم‌اندازی پنج ساله از درآمد کسب و کارتان طرح کنید. از اطلاعات قبلی برای پیش‌بینی پنج سال آینده استفاده کنید. عددهای به دست آمده می‌توانند انگیزه‌ای قوی برای رسیدن به هدفی مشخص باشد.
درخواست جذب سرمایه
این بخشی است که در آن نیازهای مربوط به سرمایه‌گذاری خود را به همراه روش‌های استفاده از آن سرمایه و نحوه‌ی بازپس دادن آن مشخص می‌کنید. حتی اگر خودتان سرمایه‌گذار هستید این بخش می‌تواند به شما کمک کند پولی که خرج می‌کنید شفاف باشد و به طور مستند نوشته شود.
همانطور که می‌بینید نوشتن طرح کسب و کار، فارغ از این که در چه مرحله‌ای هستید، می‌تواند دید شما را بازتر کند.
منابع و قالب‌های نوشتن طرح کسب‌وکار
خوشبختانه منابع زیادی در اینترنت برای نوشتن بیزینس پلن وجود دارد. از همه مهم‌تر، اغلب آنها رایگان هستند. چند تا از منابع و ابزارهای خوب اینها هستند:
- وبسایت SBA – راهنمای جامعی است که بخش‌های مختلف کسب و کار را نشان می‌دهد و جزئیات مربوط به هر کدام را به طور کامل تشریح می‌کند. آنها یک ابزار نوشتن طرح هم دارند که مراحل نوشتن طرح را گام به گام پیش می‌برد.
- قالب‌های SCORE – قالب‌های آماده برای استارتاپ‌ها، کسب و کارهای کهنه‌کار و بنگاه‌های غیرانتفاعی (non-profit).
- طرح‌های کسب و کار نمونه – بیش از ۵۰۰ طرح نمونه برای صنایع مختلف از جمله رستوران‌ها، خرده‌فروشی‌ها، خدمات پزشکی و سلامت، حیوانات خانگی و بسیاری دیگر.
- businessplan.ir – پورتال تخصصی طرح تجاری (بیزنس پلن) و تامین مالی.
تجربه‌ی نوشتن طرح کسب و کارتان را با ما هم در میان بگذارید.
کتاب رایگان
«راهنمای تمام و کمال راه‌اندازی کسب و کارهای اینترنتی»
پیام و یا پرسش‌تان را بنویسید.